Spanningshoofdpijn

Spanningshoofdpijn is eigenlijk een onjuiste verzamelnaam voor diverse vormen van onbegrepen hoofdpijnen, zonder bekende neurologische oorzaak. Spanningshoofdpijn suggereert dat men deze hoofdpijn krijgt door stress, of door een psychische oorzaak en dat is niet bewezen. Daarom is spanningshoofdpijn een vervelende naam: eigenlijk zou deze hoofdpijn spannings-achtige hoofdpijn moeten heten. Helaas is dat geen goed Nederlands.

Sommige artsen noemen deze hoofdpijn ‘spierspanningshoofdpijn’, dat is een ouderwetse naam, maar de dokter bedoelt hetzelfde als spanningshoofdpijn.

Niet iedere patiënt heeft dezelfde vorm, of kenmerken van spanningshoofdpijn, maar er zijn wel een aantal overeenkomsten. Over het algemeen zit de pijn bij spanningshoofdpijn aan beide zijden van het hoofd. De pijn is dof, drukkend en voelt als een strakke band die om het hoofd zit. Sommige mensen ervaren de spanningshoofdpijn als een te nauw zittende helm die op de schedel drukt. De pijn kan uitstralen vanuit de nek naar het hoofd, en veel mensen hebben last van een stijve nek en stijve schouders.

Bij hele heftige spanningshoofdpijn kan men zelfs misselijk zijn van de pijn, en overgevoelig zijn voor licht en geluid. Is dit dan spanningshoofdpijn of een lichte vorm van migraine? Het is een dunne scheidslijn, die niet alleen voor patiënten, maar ook voor dokters soms moeilijk te trekken is. Een migraineaanval hoeft niet zo hevig te zijn dat je ervoor naar bed moet, terwijl hele heftige spanningshoofdpijn je dag net zo kan verstoren als een migraineaanval. Soms kan men door het  nauwkeurig invullen van een hoofdpijndagboek een beter overzicht van de verschillende aanvallen krijgen. Maar bij een aantal mensen blijft het verschil marginaal, en lijkt het wel alsof de beide soorten hoofdpijn in elkaar overvloeien.

Oorzaak spanningshoofdpijn

De oorzaak van spanningshoofdpijn is niet bekend. Er bestaan veel, nog niet bewezen theorieën. Een van die theorieën stelt dat deze hoofdpijn veroorzaakt wordt door een combinatie van pijn vanuit de nek en de aangezichtsspieren met een verlaagde pijndrempel in de hersenen. Spanningshoofdpijn komt meer voor bij vrouwen dan bij mannen en misschien spelen hormonale factoren een rol, als ook het verschil in lichaamsbouw en lichaamshouding. Een psychische oorzaak voor spanningshoofdpijn is nog nooit aangetoond. Chronische spanningshoofdpijn gaat vaak samen met depressieve verschijnselen, maar dat is geen wonder met zo’n nare aandoening. Wat is er eerder de kip of het ei? Is de depressie het gevolg van de hoofdpijn of wordt de hoofdpijn door de depressie veroorzaakt?

Gerelateerde informatie

Doneren via Paypal

Klik op de onderstaande button ‘doneren’ om geld via ons Paypal account te doneren. Er wordt dan een nieuwe pagina geopend.

Kenmerken van spanningshoofdpijn

Kenmerken van spanningshoofdpijn zijn:

  • De pijn wordt niet erger bij lichamelijke inspanning
  • Lichte tot matige intense pijn
  • Doffe, drukkende pijn
  • Pijn, aan weerszijden van het hoofd

Verder kan de spanningshoofdpijn gepaard gaan met de volgende kenmerken:

  • Stijve en pijnlijke nek en schouders
  • Pijn die uitstraalt van nek naar het hoofd
  • Soms lichte misselijkheid, geen overgeven
  • Soms lichte overgevoeligheid voor licht of geluid

Er bestaan twee soorten spanningshoofdpijnen:

  • Episodische spanningshoofdpijn, die af en toe voorkomt, minder dan 15 dagen per maand
  • Chronische spanningshoofdpijn, die op meer dan 15 dagen per maand voorkomt

Episodische spanningshoofdpijn

Iedereen heeft wel eens hoofdpijn na een drukke dag, een examen of een uit de hand gelopen feestje. Maar 4% van de Nederlanders weet niet wat hoofdpijn is. Men heeft een stijve nek, vermoeide ogen of een drukkend gevoel op het voorhoofd. Een paracetamol en het leed is weer geleden. Deze vorm van hoofdpijn is onschuldig, en heeft geen enkele neurologische oorzaak. Het is belangrijk je weer te ontspannen en over te gaan tot de orde van de dag.

Spanningshoofdpijn is meestal niet zo ernstig dat je je dagelijkse werk of activiteiten niet kunt doen. Toch is hoofdpijn hinderlijk en beïnvloedt het wel degelijk je kwaliteit van leven. Daarom is het verleidelijk om naar de pijnstillers te grijpen. Zeker als de hoofdpijn verdwijnt door een paracetamol of een ibuprofen. Hier ligt dan de medicatie-afhankelijke hoofdpijn op de loer. Dit zullen wij in een aparte hoofdstukje behandelen.

Episodische spanningshoofdpijn varieert in duur van 30 minuten tot 7 dagen.

Chronische spanningshoofdpijn

Wij spreken van chronische spanningshoofdpijn als de hoofdpijn op meer dan 15 dagen per maand aanwezig is, en dat een half jaar lang. Let wel: de allerbelangrijkste reden waarom men chronische spanningshoofdpijn heeft, is het slikken van teveel pijnstillers. Dit noemen wij medicatie-afhankelijke hoofdpijn.

Is dit bij u niet het geval, dan is het belangrijk dat er aanwijsbare oorzaken en ziektes uitgesloten worden. Hiermee bedoelen wij problemen aan kiezen, ontstoken holtes, tumoren, schildklierproblemen, suikerziekte en psychiatrische aandoeningen zoals depressie. Ook dagelijkse hoofdpijn als gevolg van een whiplash, een hersenschudding of een schedelbasisfractuur vallen buiten de noemer chronische spanningshoofdpijn. Wij noemen deze vormen van hoofdpijn, post-traumatische hoofdpijn.

Hoe is het toch mogelijk dat gewone hoofdpijn op een gegeven moment je leven binnendringt en niet meer weggaat? Chronische hoofdpijn kan men krijgen door een psychiatrische stoornis, door het slikken van teveel pijnstillers, triptanen, (zie het hoofdstuk medicatie-afhankelijke hoofdpijn), door het teveel gebruiken van cafeïne.
Chronische hoofdpijn, ook wel chronisch dagelijkse hoofdpijn genoemd, is episodische spanningshoofdpijn die langzaam maar zeker in frequentie toeneemt en zo je leven insluipt.

Twee derde van de mensen met chronische dagelijkse hoofdpijn zijn hoofdpijnpatiënten die niet goed behandeld zijn. Dit zijn meestal mensen met migraine of spanningshoofdpijn. Zij hebben niet de juiste behandeling gekregen om hun migraineaanvallen te couperen of zij hebben geen goede onderhoudsmedicijnen gekregen om hun hoofdpijn te voorkomen. Als gevolg hiervan zijn zij zelf gaan dokteren met zelfzorgmedicatie; vrij verkrijgbare medicijnen van de apotheek en de drogist, zoals paracetamol en ibuprofen. Veel mensen met chronisch dagelijkse spanningshoofdpijn hebben van tijd tot tijd ook nog eens een migraineaanval.